[ad_1]
چند سالی است که همزمان با زادروز میلاد امام رضا(ع)، امام مهربانیها، از محیطبانان کشور با عنوان روز ملی محیطبان تقدیر میشود و این روز را روز پاسداشت این نیروهای حافظ طبیعت میدانند. روز سبز قامتان دلیر و بیباکی که حافظ میراث طبیعی و حیاتوحش کشور هستند و بیش از ١٤٥ تن از آنان توسط متخلفان و شکارچیان به شهادت رسیده و دهها تن مجروح شدهاند.
درگیریهای مسلحانه و تهدیدهای جانی، حکم اعدام و پرداخت دیه، کمبود امکانات و مزایا نشاندهنده مظلومیت و محرومیت این قشر و نیروی ارزشمند و از خود گذشته جامعه است که علیرغم تلاشها و پیگیریها تاکنون قوانین اصلاح نشده و حمایتهای قضایی صورت نگرفته و حتی روز پاسداشت این حافظان بی سنگر به ثبت ملی نرسیده است.
به همین مناسبت ایسنا گفتوگویی را با دو تن از محیطبانان استان هرمزگان، مرتضی حیدری و علی کریمی ترتیب داده که متن این گفتوگو را در ادامه میخوانیم.
لطفاً خود را معرفی کنید و از سابقه کار خود در سازمان حفاظت محیط زیست بگویید.
مرتضی حیدری: بنده متولد سال ۱۳۴۸ در منطقه باد افشان شهرستان رودان هستم و حدود ۳۰ سال است که به عنوان محیطبان مشغول به فعالیت هستم و بیشتر دوران خدمت خود را ادارهکل حفاظت محیط زیست استان هرمزگان و اداره حفاظت محیط زیست شهرستان رودان سپری کردم.
علی کریمی: افسر محیط دار دوم علی کریمی هستم، سال ۱۳۵۸ در آبادان به دنیا آمدم. کارشناسی ارشد زیستشناسی دریا از دانشگاه هرمزگان دارم و از اردیبهشت سال ۱۳۸۰ بهصورت نیروی قراردادی در ادارهکل حفاظت محیط زیست هرمزگان مشغول به کار شدم. در سال ۱۳۸۴ در آزمون استخدامی سازمان حفاظت محیط زیست که برای استان خراسان شمالی نیروی محیطبان استخدام میکرد، شرکت کردم و تا سال ۱۳۸۷ به عنوان محیطبان، ابتدا در منطقه حفاظت شده قرخود و سپس پناهگاه حیات وحش میاندشت، خدمت کردم و از مهرماه سال ۱۳۸۷ مجدد به استان هرمزگان منتقل شدم و از آن زمان تاکنون در اداره آموزش و پژوهش ادارهکل حفاظت محیط زیست هرمزگان مشغول به کار هستم.
چه چیزی باعث شد شغل محیطبانی را انتخاب کنید؟
مرتضی حیدری: واقعیت این است که در بدو استخدام، محیطبانی را به عنوان یک شغل برای گذران زندگی انتخاب کردم اما بعد از مدتی واقعاً به این شغل علاقهمند شدم. یکی از مزیتهای شغل محیطبانی این است که بعد از مدتی متوجه ارزش کار و زحمات افرادی که برای حفاظت از طبیعت تلاش میکنند میشوید و وقتی نتیجه کارتان را میبینید احساس رضایت و آرامش میکنید.
علی کریمی: از کودکی به طبیعت و حیات وحش علاقه داشتم و معمولاً تعطیلات آخر هفته را به همراه خانواده به طبیعت اطراف شهر میرفتیم. از دیدن زبالههای پلاستیکی زیادی که در رودخانه یا شاخ و برگ درختان یا روی زمین بود آزردهخاطر میشدم و حتی گاهی آنها را جمعآوری میکردم. در دانشگاه هم در رشته شیلات تحصیل میکردم که با معرفی یکی از دوستان که گفته بود اداره محیط زیست نیروی قراردادی استخدام میکند، در آزمون شرکت کردم و ابتدا به عنوان تکنسین آزمایشگاه مشغول به کار شدم و از فروردین ۱۳۸۵ با شرکت در آزمون استخدامی استان خراسان شمالی به عنوان نیروی محیطبان مشغول به کار شدم.
از نظر شما شغل محیطبانی برای افراد به درستی معرفی شده است؟
مرتضی حیدری: متأسفانه باید بگویم خیر. شاید بتوان گفت یکی از دلایلش این است که سازمان آنچنان در معرفی این شغل موفق عمل نکرده است. همچنین فکر میکنم این برنامه باید به جدیت از طریق رسانهها و صدا و سیما پیگیری شود. البته در سالهای اخیر تا حدودی در این خصوص تلاش شده که قابل تقدیر است، ولی کافی نیست. امیدوارم مسئولین محترم سازمان حفاظت محیط زیست و مدیران کل این امر مهم در اولویت برنامههای خودشان قرار دهند.
علی کریمی: در گذشته خیر، به درستی به مردم معرفی نشده بود، اما در این سالها که به بهانههای مختلف و مناسبتهای محیط زیستی در سطح استان برنامههایی برای دانش آموزان و خانوادهها، مخصوصاً شهرها و روستاهای اطراف و نزدیک به مناطق حفاظت شده برگزار میشود، خانوادهها با اهمیت حفاظت و نگهداری از طبیعت آشنا شدند و در کنار سازمان محیط زیست، همیار حفاظت از طبیعت هستند.
آیا هرکسی از عهده محیطبان بودن بر میآید یا نیاز به روحیه و تواناییهای خاصی دارد؟
مرتضی حیدری: بستگی به نوع نگاه و نگرش افراد به این شغل دارد. با توجه به شرایط سخت و مزایای اندک شغل محیطبانی، نیاز به عشق و علاقه و از خود گذشتگی یک فرد دارد، هر فردی که چنین شرایطی در وجودش باشد حتماً میتواند محیطبان خوبی باشد.
علی کریمی: محیطبانی همهاش عشق و علاقه است. اگر کسی واقعاً میخواهد در شغل محیطبانی موفق باشد، باید عاشق این کار باشد، چون این کار سختیهای زیادی دارد. محیطبان باید بتواند در کوهستان، دشت، بیابان و دور از خانواده با سختیها و مشکلاتش کنار بیاید. خستگی، گرما، سرما، درگیری با شکارچی متخلف و … و محیطبان باید این سختیها را با جان و دل بپذیرد. محیطبانی کار شیفتی است، باید ۱۸ شبانه روز سر کار باشیم که این به صورت شیفتهای ۹ شبانه روز کار و ۶ شبانه روز استراحت برای ما در نظر گرفته شده است.
از چالشهای شغل خود برایمان بگویید.
مرتضی حیدری: محیطبانان با توجه به نوع وظایف خود، با چالشها و مشکلات زیادی مواجه هستند. بسیاری از مأموریتها در مناطق کوهستانی و صعبالعبور انجام میشود، تابستانها گرمای زیاد و زمستانها در چنین مناطقی هوا بسیار سرد است. از طرفی خطر درگیری با متخلفین شکار و صید و مشکلات عدیده دیگری وجود دارد که فقط با عشق به طبیعت محیطبانان نادیده میگیرند.
به نظر شما قوانین کار محیطبانان با نوع کار و فعالیت آنها تناسب دارد؟
مرتضی حیدری: من فکر میکنم با توجه به خطرات و سختیهای شغل محیطبانی، نیاز به بازنگری در یکسری از قوانین و مقررات به وضوح حس میشود. بسیاری از مشاغل از مزایای سختی کار بهصورت کامل برخوردار هستند در صورتی که نسبت به شغل ما خیلی راحتتر و ایمنتر هستند و با ۲۵ سال خدمت میتوانند بازنشست شوند، یا در خصوص قوانین استفاده از سلاح نیاز است بازنگری و قوانین محکمتری جهت استفاده محیطبانان از سلاح تصویب شود.
زندگی با یک محیطبان با چه چالشهایی رو به رو است؟
مرتضی حیدری: قطعاً یکی از چالشهای مهمی که همسر و فرزندان محیطبانان با آن روبرو هستند، این است که همیشه از خانواده دور هستند و به همین دلیل زحمات بسیاری از کارها بر دوش همسر یک محیطبان قرار میگیرد. ما محیطبانان مدیون همسرانمان هستیم که تمام زحمات و انجام کارهای روزمره زندگی بر عهده آنان قرار گرفته و بیمنت در این خصوص ایثار و از خودگذشتگی میکنند.
از خاطرات لذتبخش و یا ناراحت کننده دوران کاری خود بگویید.
مرتضی حیدری: هر محیطبانی در طول خدمت خود لحظات تلخ و شیرین زیادی را تجربه میکند. یکی از خاطرات لذتبخش من زمانی بود که متخلفی در منطقه دستگیر کردیم که دو رأس بره زندهگیری کرده بود و برهها را جهت رهاسازی به زیستگاهشان بردیم. لحظهای که برهها را در دامان طبیعت رها کردیم و خوشحالی آنها را دیدم آرامش خاصی به من دست داد و صحنه شادمانی دو بره زیبا برای همیشه در ذهنم ماندگار شده است.
بیشک یکی از تلخترین خاطرات برای همه ما شهادت محیطبانان عزیزی است که در این راه جانشان را تقدیم طبیعت کردند؛ اما خاطره تلخی که خودم حضور داشتم و مشاهده کردم، روزی بود که شخصی را دستگیر کردیم که یک رأس میش وحشی با دو نوزادی که چند روزی بیشتر از تولدشان نگذشته بود شکار کرده و باعث تلف شدن مادر و دو نوزادش شده بود، چنین صحنههایی برای هر انسانی به ویژه محیطبانان بسیار سخت و فراموش نشدنی است.
در رابطه با گونههای جانوری و پوشش گیاهی استان و خطراتی که آنها را تهدید میکند بگویید.
مرتضی حیدری: با تمام تلاش و زحماتی که همکاران بنده و بسیاری از همشهریان عزیز در شهرستان رودان متحمل میشوند باز هم یکسری از افراد سودجو بدنبال تخریب طبیعت و نابودی حیات وحش هستند، در بحث شکار و صید غیرمجاز بعضی افراد از روی عادت و بعضی افراد جهت کاسبی مرتکب چنین کاری میشوند، در خصوص تخریب پوشش گیاهی نیز گاهاً مشاهده میشود افرادی جهت برداشت غیرمجاز از گیاهان دارویی و کاسبی دست به چنین کاری میزنند. لازم است مسئولین در خصوص مراتعی که در اختیار دامداران قرار میدهند باید به شکلی مدیریت کنند که خدای نکرده باعث از بین رفتن و تخریب مراتع نشود.
خرس سیاه آسیایی یکی از گونه جانوری که کمیاب و در معرض خطر انقراض است زیستگاهش در بیشتر نقاط شهرستان رودان قابل مشاهده است و خداوند را شکر میکنم با تلاشی که همکاران با کمک مردم با فرهنگ این شهرستان صورت گرفته جمعیتشان رو به افزایش است، اینها سرمایههای ملی است و ما موظف به حفاظت از اینگونه ارزشمند هستیم.
در رابطه با فعالیتهای فرهنگی در زمینه محیط زیست که اجرای آنها را بر عهده دارید برایمان بگویید.
علی کریمی: سازمان حفاظت محیط زیست از گذشته در مناسبتهای مختلف محیط زیستی مثل روز جهانی زمین پاک، هفته محیط زیست و روز ملی هوای پاک، روز جهانی مانگرو، روز جهانی حمایت از گونههای جانوری در خطر انقراض و … برنامههای آموزشی مختلفی برای گروههای سنی متفاوت برگزار میکرد. به خاطر همکاریهای آموزشی بین ادارهکل حفاظت محیط زیست هرمزگان و ادارهکل آموزش و پرورش هرمزگان با طرح آموزشی «یک ساعت با محیطبان در مدرسه»، آموزش دانش آموزان در زمینه آشنایی با شغل محیطبانی و آشنایی با حیات وحش در دستور کار خود قرار داده که خوشبختانه استان هرمزگان در این زمینه بین تمام ادارات محیط زیست کشور پیشرو است.
با همکاری آموزشی بین ادارهکل حفاظت محیط زیست هرمزگان و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، این آموزشها برای دانش آموزان عضو کانون پرورش فکری هم برگزار میگردد.
کانون پرورش فکری کلاسهای آموزشی زیستشناسی و محیط زیست با عنوان «زمین سیاره آبی» دارد که در قالب همین طرح آموزشی، نشستهای آموزشی یک جلسهای با موضوعهای متنوع به بهانه مناسبتهای محیط زیستی و یا کلاسهای آموزشی با موضوعهای مختلف بهصورت ترمی و چند جلسهای با موضوعهای متنوع محیط زیستی را برگزار میکنیم.
حتی با همکاری کانون پرورش فکری این آموزشها را به سطح محلههای مختلف شهر هم گسترش دادیم و قرار است تابستان امسال با همکاری مرکز علوم کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در محله آیتالله غفاری و محله دو هزار این برنامههای آموزشی را با موضوعهای متنوع و یک روز در هفته، از اول تیرماه تا پایان شهریور برگزار کنیم.
به نظر شما نشستهای فرهنگی برگزار شده در زمینه کودک و نوجوان تا چه اندازه بر آگاهی نسل جدید در رابطه با محیط زیست تأثیرگذار است؟
علی کریمی: خوشبختانه کلاسهای آموزشی هم در سطح مدارس و هم در سطح مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، با استقبال خوب خانوادهها، معلمین و مربیان مدارس و کانون پرورش فکری روبرو شده و حتی در بعضی از موارد، دیدگاه خانوادهها را در زمینه طبیعت و زیباییهای آن تغییر داده، طوری که خانوادهها میگفتند در تفریحهای بیرون از خانه و در طبیعت زبالهها را در کیسه زباله جمعآوری و با خود به شهر آورده و در سطل زباله میریزند که همین کار کوچک، تأثیر بسیار بزرگی در حفظ محیط زیست استانمان دارد.
سخن پایانی
مرتضی حیدری: در پایان میخواهم از شما و همکاران پرتلاشم که تاکنون در این خصوص زحمات زیادی متحمل شدهاند و همچنین همیاران و افراد معتمدی که در این راه ما را یاری کردهاند، تشکر و قدردانی کنم. آرزوی بنده این است که روزی فرا برسد که هر فرد در کشور ما یک محیطبان باشد و شاهد محیط زیستی پویا و سالم باشیم، چون برای حفاظت از محیط زیست نیاز به حمایت و همکاری تکتک افراد یک جامعه است.
علی کریمی: ما چیزی را حفظ میکنیم که آن را دوست داشته باشیم، همچنین چیزی را دوست داریم که آن را بشناسیم. امیدوارم با برگزاری این نشستها و کلاسهای آموزشی برای دانش آموزان و آشنایی آنها با محیط زیست و حیات وحش استان، نسل آینده، نسل حافظ اصل پنجاهم قانون اساسی کشور باشد. در اصل پنجاهم قانون اساسی گفته شده: حفاظت از محیط زیست که نسل امروز و نسل فردا در آن حیات اجتماعی رو به رشدی دارد، یک وظیفه عمومی است. پس همه ما در هر شغل و منصب و جایگاه اجتماعی که هستیم وظیفه داریم تا از این موهبت الهی حفاظت کنیم و امانتدار خوبی برای نسل آینده باشیم.
گفتوگو از حدیث دهقانی، خبرنگار ایسنا
انتهای پیام
[ad_2]